Limburg

De Wet Sociale Werkvoorziening is nog niet oud, want bestaat pas 43 jaar. De WSW is met veel moeite tot stand gekomen en zorgde ervoor dat arbeid niet een gunst was voor mensen met een handicap, maar een recht werd voor hen. De wet is een aantal malen versoberd en er kwamen strengere toelatingseisen. Maar het huidige kabinet wil de WSW helemaal afbreken en daarmee zijn mensen met een handicap weer terug bij af.

Hoe was de situatie voor 1 januari 1969? Voor deze datum leidde de pech om een handicap te hebben tot afhankelijkheid van caritatieve instellingen. Soms konden gehandicapten tegen een aalmoes klusjes doen die niemand anders wilde doen, vaak moesten ze bedelend rondkomen. De meeste leefden in diepe armoede en de zwaarder gehandicapten liepen een groot risico op misbruik. Het lijken misschien toestanden uit een ver verleden, maar zo lang is het nog niet geleden dat mensen met een handicap niet meer afhankelijk hoefde te zijn van gunsten van anderen. Met de WSW van 1969 werd arbeid ook voor hen een recht en werden zelfrespect en zelfredzaamheid opeens ook hun waarden.

Hoe wordt de situatie vanaf 2013, als de Wet Werken Naar Vermogen wordt ingevoerd? Mensen met een handicap of arbeidsbeperking, die nu nog bij de Sociale Werkvoorziening werken, worden bedreigd in hun zekerheid van een baan met een (bijna) regulier salaris.
De meeste worden geacht om met subsidie gemeten aan een zogenoemde restcapaciteit, bij een reguliere werkgever aan de slag te gaan. Het kabinet gaat er namelijk van uit dat reguliere werkgevers tweederde van alle huidige werknemers van de SW in dienst zullen nemen. Als de reguliere werkgevers daadwerkelijk zo welwillend tegenover mensen met een handicap zouden staan, waarom hebben ze dan niet al jaren geleden deze mensen in dienst genomen? Het antwoord is simpel: ze kregen er geen subsidie voor en wilden geen risico lopen.

De minister en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid denken blijkbaar dat werkgevers in hun opvatting zijn veranderd en dat ze gehandicapte werknemers, na het opdrogen van de subsidie, een vaste baan gaan geven. Klinkt als een sprookje uit de Efteling, maar niet als de realiteit van het echte leven. Tot op heden konden deze mensen dan nog terugvallen op de WSW, maar als deze wordt afgebroken zal het vangnet verdwijnen. Daarmee zullen veel mensen met een handicap aangewezen zijn op een tijdelijke uitkering en uiteindelijk op de bijstand. Als ze dan ook nog de pech hebben dat iemand anders in het gezin een uitkering heeft, dan zegt dit kabinet: “helaas pindakaas geen uitkering, zoek het samen maar uit.” Veel werknemers van de SW komen uit zorg- en hulpverleningscircuits en zullen bij het verlies van hun baan, inkomen en zelfstandigheid hier weer op terugvallen. Dat kost de overheid ook geld, evenals de uitkering, dus hoezo bezuinigen? Waarom niet gewoon eerlijk investeren in mensen door ze kansen te bieden, zoals dat in de WSW sinds 1969 geregeld was?

De SP spreek landelijk, provinciaal en lokaal haar zorgen uit en probeert het kabinet te overtuigen van de gevolgen van deze maatschappelijk onverantwoorde keuze. Echter, tot nog toe, zonder resultaat.

De eerste tekenen van de overheidsbezuiniging beginnen zich al af te tekenen, zeker ook in Limburg. In Roermond bij Westrom staan 200 banen op de tocht, bij De Risse in Weert tussen de 50 en 90 banen en in Sittard-Geleen worden tijdelijke contracten niet meer verlengd en worden fulltime contracten omgezet naar parttime. Is nu de cirkel weer rond en wordt arbeid voor hen toch weer een gunst?

Door SP Statenlid Math Voncken.