Limburg

Het jaar 2005 loopt ten einde. De twintigste eeuw ligt al weer 5 jaar achter ons. Terugkijkend naar de vorige eeuw, kunnen we constateren dat onze samenleving een hoge prijs heeft betaald en nog steeds betaalt voor de afbraak van de verzorgingsstaat in de laatste decennia van de vorige eeuw. Een afbraak die in deze eeuw in verhevigde vorm door gaat. Een afbraak van een verzorgingsstaat opgebouwd door onze ouders en grootouders.

Het vergroten van de inkomensverschillen, de uitverkoop van de publieke sector - het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer, en andere nutsvoorzieningen -ondermijnt de samenhang en de solidariteit binnen onze samenleving. Het overboord gooien van het sociaal-democratische uitgangspunt van spreiding van kennis, macht en inkomen en het omarmen van het neo-liberale dogma dat het welzijn van de samenleving afhangt van de mate waarin individuen voor hun eigen belangen opkomen, heeft van ons land geen fatsoenlijker en prettiger land gemaakt en hetzelfde geldt voor onze provincie. Zelfredzaamheid, het iedereen redt zichzelf, werd het nieuwe parool, uitmondend in ieder voor zich.

Twee decennia neoliberaal beleid heeft een maatschappij geschapen die in veel opzichten haaks staat op waarden als menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit, begrippen die de SP hoog in het vaandel heeft. Maar er is ook goed nieuws. Driekwart van de van de bevolking deelt de opvattingen van de SP over het sociaal-economisch beleid en verwerpt het beleid van de regering. Het is niet voor niets dat de SP inmiddels de VVD in ledental voorbij is gestreefd.
Opvallend is de kloof tussen de verwachting en de wensen van de bevolking. Men vreest een verschraling en een tweedeling van de maatschappij terwijl men dat juist niet wil.
Het volk wil een maatschappij waarin de mens en niet de economie centraal staat.

Niet voor niets zei de Nederlandse en ook de Limburgse bevolking nee tegen Europa. De bevolking ziet, in tegenstelling tot vele politici, wel degelijk de nadelen die Europa voor de gewone man en de gewone vrouw brengt.

Gelukkig is er een partij die wel oor heeft voor de gerechtvaardigde wensen van de bevolking en daar ook naar handelt en daarvan ook bij de behandeling van deze begroting blijk zal geven. Natuurlijk kunnen al deze problemen waar de maatschappij mee te kampen heeft niet op provinciaal niveau opgelost worden, maar de provincie kan hier wel haar steentje aan bijdragen en de SP zal dit ook zeker ook proberen te bewerkstelligen. Deze keer bij de algemene beschouwingen / begrotingsbehandeling vooral aandacht voor internationale zaken die ook de provincie aangaan.

Om te beginnen het GATS (General Agreement on Trade in Services) -akkoord van de WTO. In dit akkoord worden afspraken en verplichtingen rond de internationale handel in diensten vast gelegd. De vrije markt krijgt ruim baan, terwijl de macht van de overheid bijvoorbeeld op het gebied van sociaal beleid en duurzame ontwikkeling grondig wordt ingeperkt.
Een slechte zaak en dat zal u niet vreemd in de oren klinken uit de mond van de SP. Maar er speelt ook nog iets heel anders met betrekking tot dit akkoord. Volgens de WTO is er alleen sprake van een publieke dienst als deze voor 100% door de overheid wordt uitgeoefend en er geen concurrerende commerciële dienstverleners op dezelfde markt actief zijn. Dienstenliberalisering kan daarom grote gevolgen hebben voor regionale overheden en dus ook voor de provincie. Want wanneer ergens in Nederland een provincie of een gemeente besluit om in een sector commerciële bedrijven toe te laten, is het nog maar de vraag of deze sector nog wel onder de GATS-definitie van publieke diensten valt. Het is dan niet zeker of publieke monopolies nog gehandhaafd kunnen worden en of beleidsvrijheid op bijvoorbeeld het gebied van subsidies, vergunningen, ruimtelijke ordening en ook economische stimuleringsmaatregelen nog wel gehandhaafd kan blijven.
De overheid verliest dan de zeggenschap om zelf te bepalen of en in hoeverre zij diensten wil liberaliseren. Om dit onderwerp nadrukkelijk onder de aan dacht te brengen van en op de agenda te plaatsen bij de nationale overheid en andere provincies dienen wij een motie in.

Deze zomer speelde de affaire slateler Van Dijck in Meterik. Ook weer zo'n uitwas van dit Europa. Let wel de SP heeft er niets op tegen dat buitenlandse arbeiders in Limburg werk vinden, zij hebben maar al te vaak gewoon geen keus, maar dan wel tegen de in Nederland geldende arbeidsvoorwaarden. Slateler Van Dijck echter stelde zijn eigen arbeidsvoorwaarden en is, toen de door hem ontslagen arbeiders naar de rechter stapten, terecht in het ongelijk gesteld. En de provincie zag niets, hoorde niets en zweeg. Zelfs toen de SP onder uw aandacht bracht dat slateler Van Dijck voor het bedrijf Dijckhof Foods, waarvan hij mede-eigenaar is, een provinciale subsidie opstreek, dacht u er niet over deze subsidieverlening te heroverwegen. Nu bijvoorbeeld gemeenten in het kader van de operatie schone handen criminelen proberen de voet dwars te zetten, kan het toch niet zo zijn dat de provincie werkgevers of bedrijven die door de rechter veroordeelt zijn wegens het ontduiken van arbeidsvoorwaarden subsidie verleent.
De SP vraagt dan ook bij het verlenen van subsidie in de nadere subsidievoorwaarden of anderszins er nadrukkelijk aandacht aan te besteden dat aan bedrijven waarvan de eigenaren de arbeidsvoorwaarden schenden of geschonden hebben geen subsidie verleend zal worden en bij overtreding van de arbeidsvoorwaarden deze subsidie weer zal worden ingetrokken.
Graag een reactie hierop van PS en GS.

Maar niet alleen buitenlanders die onder slechte arbeidsomstandigheden hier komen werken, vormen een bedreiging van de Limburgers op de arbeidsmarkt. Europa maakt het mogelijk dat op tal van manieren de in Nederland geldende cao's worden ontdoken. Limburgse arbeiders kunnen dan niet meer concurreren met hun buitenlandse collega's, met name de Oost-Europeanen die in deze provincie werk zoeken. De transportbranche is een duidelijk voorbeeld waar dit verschijnsel zich voordoet. Maar ook in de landbouw en bouw is dit verschijnsel groeiend en ook kleine ondernemingen en zelfstandigen worden uit de markt geduwd. Verder is het beslist niet zo dat de buitenlanders alleen dat werk doen dat Nederlanders niet willen doen. Het scheppen van arbeidsplaatsen voor de Limburgse bevolking is een belangrijke taak die de provincie op zich genomen heeft. Als die arbeidsplaatsen echter ingenomen gaan worden door niet-Limburgers omdat die hier kunnen komen werken onder andere arbeidsvoorwaarden, heeft dit scheppen van arbeidsplaatsen weinig zin, dan blijft het dweilen met de kraan open.
De SP vraagt het college dan ook een onderzoek te doen naar de gevolgen die de vrije arbeidsmarkt in Europa heeft op de werkgelegenheid in Limburg en al naar gelang de uitkomsten met voorstellen te komen tot behoud van werkgelegenheid voor Limburgers. Eventueel zullen wij hierover een motie indienen. Wellicht ten overvloede wil ik nogmaals opmerken dat de SP niets heeft tegen de komst van buitenlandse arbeiders naar Limburg, mits op hen ook de in Nederland geldende normen en arbeidsvoorwaarden.

Dan het openbaar vervoer, dat volgens de Nederlandse regering Europees aanbesteed moet worden. Weer zo'n zegening van Europa. In 2003 bereikte de bijdrage van het rijk voor het openbaar vervoer in de provincie Limburg een hoogtepunt van 40,6 miljoen Euro. Beslist geen vetpot als je kijkt naar de situatie in het openbaar vervoer op dat moment. Nu zou die bijdrage, indien de BDU niet was ingevoerd, 38,4 miljoen bedragen, oftewel bijna 2 miljoen lager zijn. Het enige dat vaststaat bij deze openbare aanbesteding het bedrag dat de provincie te vergeven heeft en de wetenschap dat bedrijven die de opdracht in de wacht willen slepen geen filantropische instellingen zijn. Wat de kwaliteit van het openbaar vervoer na aanbesteding gaat worden is nog maar de vraag. De SP heeft daar een hard hoofd in. En ook de gedeputeerde is kennelijk niet gerust op de uitkomst, gezien de omzichtige manier waarop hij te werk gaat met marktconsultatie en tenderboard. Overigens een tenderboard die zelf haar beloning mag vast stellen. Wordt er in dit huis nu nooit ergens van geleerd ?
Om de kwaliteit van het openbaar vervoer nog enigszins te redden stelt de SP voor om de uitgaven voor het openbaar vervoer in de komende jaren weer op het niveau van 2003 oftewel 40,6 miljoen Euro te brengen en het verschil ieder jaar bij te passen uit de provinciale opcenten. Deze 2 miljoen zal hard nodig zijn om de openbaarvervoersvoorziening op plaatsen en tijden waar deze het meest onder druk op peil te brengen. Dit zijn ook de plaatsen waar de gerechtvaardige eisen van reizigers en potentiële reizigers het meest hoorbaar zijn en in het nieuwe stelsel wordt er toch immers uitgegaan van vraaggestuurd openbaar vervoer. Of niet soms ?
Hiertoe zullen wij zonodig een motie indienen.