Limburg

De SP heeft de stand van zaken en de omstandigheden van het NT2 onderwijs (Nederlands taalonderwijs en maatschappelijke oriëntatie) in de provincie Limburg onderzocht. De SP kan naar aanleiding van een aantal werkbezoeken en gesprekken met mensen uit dit specifiek onderwijsveld niet anders dan concluderen dat de omstandigheden waaronder dit onderwijsveld moet werken zorgwekkend zijn. De belangrijkste oorzaak is een haast xenofobe houding van de gemeentelijke politiek alsof het tweederangs burgers betreft. De SP pleit voor optimale regionale onderwijscentra in overleg met gemeenten en roept de provincie op het initiatief te nemen.

NT2 onderwijs is voor niet Europese nieuwkomers verplicht onderwijs en bedoeld om deze groep de mogelijkheid te bieden de Nederlandse taal eigen te maken en een daaraan gekoppeld cursustraject maatschappelijke oriëntatie. Het doel van dit taalonderwijs mag helder zijn; vergroting van een kansrijke toekomst en integratie in onze samenleving. Tot de groep verplichte gebruikers behoren niet alleen asielzoekers met een verblijfstatus, asielzoekers met een tijdelijke status en AMA’s (alleenstaande minderjarige asielzoekers) maar ook nieuwkomers uit o.a. Marokko en Turkije. De SP merkt hierbij op dat het nieuwe kabinetsbeleid stringenter gericht zal zijn op dit taalonderwijs en dwingend zal optreden.

In de praktijk maken de meeste Europese nieuwkomers en hun gezinnen gebruik van de ISK (internationale schakelklas). De laatste tijd zien we echter een toenemende stroom buitenlandse werknemers door arbeidsimmigratie, die zich in het kader van de Europese wetgeving vrij mogen bewegen binnen de Europese gemeenschap. Een grote groep buitenlandse werknemers zijn voornemens in Nederland te blijven waardoor het aantal aanmeldingen van bijvoorbeeld Poolse kinderen voor Nederlands taalonderwijs toeneemt. In de praktijk mogen kinderen pas instromen in het regulier onderwijs als zij de Nederlandse taal beheersen. Voor de meeste jongeren en volwassenen geldt dat zij over een startkwalificatie (voldoende beheersing van de Nederlandse taal) dienen te beschikken alvorens te kunnen aansluiten bij het reguliere of beroepsonderwijs.

De SP is van mening dat elk nieuwkomer, verplicht of niet verplicht, het recht heeft om te leren. Dit ‘recht om te leren’ staat omschreven in het Verdrag van de Internationale Rechten van de Mens en is dus een recht dat ieder mens toekomt ongeacht het land van herkomst. Belangrijk is ook te weten dat minderjarige nieuwkomers in Nederland onder de wettelijke leerplicht vallen. Het gaat hierbij dus om alle leerplichtige kinderen. De SP constateert dat het NT2 onderwijs in de praktijk hierbij een steeds grotere rol speelt door een toename van instroom door arbeidsimmigratie.

Voorts constateert de SP dat het NT2 onderwijs fysiek op verschillende manieren wordt aangeboden. In een aantal regio’s zien we dat het onderwijs versnipperd wordt aangeboden in tijdelijke voorzieningen zoals noodlokalen of leegstaande zaaltjes die niet gebouwd zijn voor onderwijs. Daarnaast zien we dat er grootschaliger voorzieningen zijn ‘gebouwd’ ver buiten de stad en ver van reguliere onderwijsgebouwen. De SP concludeert dat deze vorm van onderwijs tweederangs wordt behandeld en nauwelijks beschikt over adequate huisvesting.

Als voorbeeld noemen wij graag het NT2 Mundium College in de gemeente Leudal (Baexem). Deze school heeft 211 leerlingen afkomstig uit 12 omliggende gemeenten en kan als zodanig worden aangemerkt als een regionale voorziening. Deze gemeenten hebben echter geen onderling overleg over een gezamenlijk beleid, bijvoorbeeld als het gaat over de doorverwijzing, huisvesting, bereikbaarheid en de uitvoering leerplicht. De SP is van mening dat alleen al vanwege deze regionale functie overleg noodzakelijk is.

De leerlingen van het Mundium College NT2 krijgen les in slecht onderhouden noodlokalen aan de rand van het bos, ver buiten de bewoonde wereld, slecht bereikbaar met openbaar vervoer en vooral ver uit het oog van onze samenleving. Deze voorziening is in 1997 gebouwd als tijdelijke voorziening en bestaat uit opeengestapelde bouwunits, daarin bevinden zich niet alleen leslokalen maar ook een kinderopvang. Tijdelijkheid is blijkbaar een rekbaar begrip van inmiddels 13 jaar!

De SP krijgt stellig de indruk dat noch de betrokken gemeenten, noch de provincie zich lijken te bekommeren om de toestand van dit onderwijs. Het heeft alle schijn van een beleid dat er vooral op gericht is deze leerlingen te weren uit een optimale onderwijsomgeving. Daarnaast is de SP ook van mening dat de omstandigheden en de kaders waarbinnen dit onderwijs wordt aangeboden gevolgen hebben voor de kwaliteit van het onderwijs en die ten nadele zijn voor effectief en efficiënt taalonderwijs, integratie en perspectieven van het onderwijspersoneel.

De SP pleit daarom voor regionale opleidingscentra voor het NT2 onderwijs die voldoen aan de eisen die aan het reguliere onderwijs worden gesteld of de mogelijkheid om dit onderwijs aan te bieden in bestaande of leegstaande schoolgebouwen in centrumgemeenten. Daarnaast constateren wij dat er geen overleg tussen de gemeenten onderling is als het gaat om een gemeenschappelijk beleid t.a.v. de huisvesting en de wijze waarop optimaal gebruik kan worden gemaakt van deze wettelijke verplichte voorziening. De SP roept de provincie op om de situatie van het taalonderwijs voor nieuwkomers te onderzoeken en met gemeenten en onderwijsorganisaties in gesprek te gaan om de huisvesting, randvoorwaarden en kwaliteit optimaal te verbeteren.